Samenwerken aan Complexe Opgaven

Inrichten en aansturen van organisatie overstijgende samenwerkingen

Als programmadirecteur, projectleider, programmamanager, strategisch adviseur of senior beleidsmedewerker werk je aan maatschappelijke opgaven. Je hebt ervaring in het opzetten en uitvoeren van complexe projecten, maar realiseert je dat wederzijdse afhankelijkheid ook expertise vraagt op het gebied van samenwerken over organisatiegrenzen heen. Je hebt de ambitie om de condities te creëren om met verschillende stakeholders uit zowel de publiek als private sector, gedragen, werkbare én samenhangende oplossingen te realiseren. 

Belangen en stakeholders verbinden
De transitievraagstukken waar we mee te maken hebben, worden steeds complexer. Omdat de verschillende problemen met elkaar samenhangen en verschillende stakeholders uiteenlopende oplossingsrichtingen nastreven. Het vraagt een andere benadering om ze aan te kunnen pakken, om samenwerking over de grenzen van de eigen organisatie heen. Ben jij voldoende toegerust om de vele stakeholders, zowel publiek als privaat, met allemaal hun eigen belangen, drijfveren en ambities te verbinden zonder het ‘hogere doel’ uit het oog te verliezen? In de opleiding komen kennis en inzichten over samenwerken, organiseren en veranderen, omgevingsmanagement en leiderschap samen, waarmee je jouw visie ontwikkelt op hoe je een organisatie-overschrijdende samenwerking inricht en aanstuurt.

Sturen op voortgang zonder formele macht
Je voelt de verantwoordelijkheid om voortgang te boeken, maar je invloed is niet altijd duidelijk. Hoe leid je een beweging of netwerk, zonder formele, hiërarchische macht? Het is steeds zoeken naar de juiste balans tussen faciliterende en meer sturende kwaliteiten. Je moet regelmatig schakelen tussen de verschillende rollen en zult uiteenlopende competenties moeten inzetten. Om het ene moment de koers uit te zetten, dan weer mensen te inspireren en te activeren, oog te hebben voor een gedragen besluitvormingsproces of juist nieuwe initiatieven aan te jagen. De opleiding staat stil bij de transformatie die een netwerkregierol van jouw leiderschap vraagt. We onderzoeken verschillende eigentijdse leiderschapsvisies en instrumenten, waarmee je jouw leiderschap doelgericht kunt ontwikkelen.

Na de opleiding Samenwerken aan Complexe Opgaven:

- ?heb je een brede visie ontwikkelt op hoe je een multi-partijen -samenwerking kunt inrichten

Bij maatschappelijke vraagstukken is het noodzakelijk dat publieke én private organisaties opgavegericht samenwerken naar een oplossing. Je maakt kennis met actuele visies en theorieën omtrent organiseren en veranderen over organisatiegrenzen heen en leert wat de bijzondere kenmerken van dit soort samenwerkingen zijn. Hiermee ontwikkel je jouw visie op het inrichten en de benodigde systeemverandering bij het aanpakken van complexe opgaven. 

- ben je effectiever in je rol als verbindende netwerkleider

Bij flexibele samenwerkingsvormen zijn vaak geen duidelijke doelstellingen, rollen of verantwoordelijkheden én lopen de belangen uiteen. Om samen met alle partijen tot de kern van de opgave te komen en voortgang te boeken, is een uitdaging. Ook omdat geen duidelijke leider aan te wijzen is. Je krijgt inzichten en handvatten om een rol als netwerkregisseur effectief in te vullen. Je doet kennis op van zowel ‘zachte’ als ‘harde’ interventies en ontwikkelt een breed palet aan competenties, waarmee je verschillende stakeholders en belangen weet te verbinden.

- heb je je persoonlijk leiderschap versterkt om te sturen vanuit gelijkwaardigheid 

Samenwerkingsverbanden kennen geen hiërarchische leiders, er is sprake van gedeeld leiderschap. Netwerkleiderschap vraagt om een fundamenteel andere opstelling, omdat je alleen regie kunt voeren vanuit gelijkwaardigheid, zonder formele macht. Het ontwikkelen van je persoonlijk leiderschap om bewust anders te sturen, is daarom cruciaal. Dat begint bij zelfkennis, inzicht in je eigen handelingspatronen en reflectie op welke overtuigingen je los zou moeten laten. 

Voor wie?
Als programmadirecteur, projectleider, programmamanager, strategisch adviseur of senior beleidsmedewerker werk je aan maatschappelijke opgaven. Je hebt ervaring in het opzetten en uitvoeren van complexe projecten, maar realiseert je dat wederzijdse afhankelijkheid ook expertise vraagt op het gebied van samenwerken over organisatiegrenzen heen. Je hebt de ambitie om de condities te creëren om met verschillende stakeholders uit zowel de publiek als private sector, gedragen, werkbare én samenhangende oplossingen te realiseren. 

Het programma
De opleiding bestaat uit zeven tweedaagse modules gespreid over een periode van negen maanden.

1: Complexe problemen in een veranderende wereld Maatschappelijke vraagstukken kunnen door geen enkele organisatie alleen worden opgelost. Dat maakt samenwerken noodzakelijk. Maar verschillende partijen hebben allemaal hun eigen visie en belangen én er bestaat een wederzijdse afhankelijkheid. Hoe komt het dat we steeds vaker te maken hebben met complexe opgaven. Wat is complexiteit? En wat zijn de kenmerken van samenwerkingsvraagstukken over de grenzen van organisaties heen?
2: Netwerkorganisaties en horizontaal leiderschap Een gezamenlijke opgave centraal stellen en verschillende partijen hun expertise laten verbinden rondom een vraagstuk, vraagt om nieuwe manieren van organiseren en handelen. Organisatiestructuren, rol-en taakverdelingen en bevoegd- en verantwoordelijkheden zijn volledig ondergeschikt aan en afgeleid van wat je samen wilt bereiken. Wat zijn de bouwstenen en valkuilen van organisatienetwerken? En hoe ziet horizontale sturing en leiderschap eruit in een netwerkomgeving? 
3: Samenwerken en verbinden verder uitgediept Hoe schep je de juiste condities voor een effectieve samenwerking? Hoe kijk je op een samenhangende manier naar de ambitie, belangen, relaties, organisatie en het proces? De uitdaging is om verschillende partijen te verbinden. Kiest iedereen voor zichzelf als het spannend wordt? We bekijken hoe je vanuit mutual gains op zoek gaat naar een oplossing die voor iedereen goed is. En hoe je gestructureerd conflicten met de omgeving kunt voorkomen of oplossen.
4: Programmatisch werken in een nieuwe tijd Verbindingen creëren en co-creatie mét de belanghebbenden is de sleutel bij vernieuwing en verandering. Een methodische aanpak helpt om de juiste dingen op het juiste moment te doen. We schetsen een overzicht van “stromingen” binnen het programmamanagement-vak. Wat zijn verschillen tussen projecten en programma’s, multi-projecten, portfoliomanagement en processturing? Hoe stel je een programmavisie op? En wat betekent de uitvoering van de visie voor de planning, de mensen en het budget? Met deze kennis en inzichten kun je methodische elementen onderbouwd en gedoseerd toepassen en samenhang aanbrengen in overstijgende doelen.
5: Verander- en transitiemanagement  Een complexe opgave heeft altijd een veranderambitie. Maar hoe pak je de kansenongelijkheid in het onderwijs aan? Hoe houd je zorg voor iedereen bereikbaar? Of hoe realiseer je een klimaatneutraal energiesysteem? Maatschappelijke opgaven hebben effect op het hele systeem en behelzen een systeemverandering in de hele keten, het netwerk en de gemeenschappen waar organisaties deel van uit maken. Welke verschillende veranderkundige benaderingen zijn er? En vanuit welke veranderstrategie kan een samenwerking worden aangevlogen? Je leert bewust afwegen welke strategie past bij het verandervraagstuk dat in de samenwerking wordt opgepakt.
6: De sociale dynamiek van teams: veiligheid en vertrouwen Bij nieuwe manieren van organiseren, verandert de machtsverdeling. Er ontstaan meer gelijkwaardige, wederkerige relaties tussen mensen die op basis van vertrouwen met elkaar samenwerken. Hoe kun je de psychologische veiligheid in een team duiden en ontwikkelen? En hoe werkt de sociale dynamiek van een samenwerking tussen meerdere partijen? Hoe bouw je aan vertrouwen tussen organisaties, met allemaal hun eigen identiteit en perspectief? En hoe ga je om met het feit dat de samenstelling van het team regelmatig verandert? 
7: Persoonlijk leiderschap en integratie Als je het systeem wilt veranderen, bots je niet alleen tegen het systeem aan, maar ook tegen jezelf. Hoe zien jouw eigen, veelal impliciete, overtuigingen er uit? En hoe ga jij om met het ongemak van het niet weten? Welke verandering in jouw eigen leiderschap is nodig om samen met verschillende stakeholders, gedragen én samenhangende oplossingen te kunnen realiseren.