Functioneel Ontwerpen met UML

Lesmethode :

Klassikaal

Algemeen :

Functioneel Ontwerpen met UML training

Tijdens deze tweedaagse cursus Functioneel Ontwerpen met UML leer je hoe afbeeldingen te maken in de vorm van modellen. De meeste beschreven modelleertechnieken zijn onderdeel van de internationaal gestandaardiseerde Unified Modeling Language (UML).

De cursus bestaat uit afwisselend theorie en praktijk:

Eerst wordt klassikaal theorie gegeven. Vervolgens pas je deze theorie toe bij het maken van een onderdeel van jou eigen functioneel ontwerp. Hierbij helpt de docent door vragen van de cursist te beantwoorden, en door vragen aan de cursist te stellen over het ontwerp dat de cursist maakt. Daarna wordt klassikaal nieuwe theorie gegeven. Vervolgens kunnen de cursisten deze theorie toepassen in een nieuw onderdeel van hun functioneel ontwerp. Zo bouw je stapsgewiijs een eigen functioneel ontwerp

In het begin van de cursus kies je wat voor applicatie je tijdens de cursus (als oefening) een functioneel ontwerp gaat maken. Dit is bij voorkeur een applicatie die het bedrijf waar je werkt wil laten bouwen. Op deze manier sluit voor elke cursist de inhoud van de cursus goed aan op de praktijk van zijn of haar dagelijks werk, en zijn de cursisten persoonlijk sterk betrokken bij de oefeningen die ze maken.

Aan het eind van de cursus heb je een functioneel ontwerp gemaakt voor de applicatie naar keuze, inclusief een product backlog die je gebruikt als basis voor een scrum implementatie van deze applicatie.

Doel van de training

Bij analyse & ontwerp van software zeggen afbeeldingen meer dan 1000 woorden. Doel van deze cursus is dat de cursisten leren om deze afbeeldingen te maken en te interpreteren. Doel van analyse en ontwerp van software is om een helder beeld te krijgen van deze software. En om hierover met elkaar te kunnen communiceren.
Middel om dit doel te bereiken is een verzameling afbeeldingen die kort en bondig beschrijven:

• Gegevens die met de software kunnen worden bekeken en/of gewijzigd
• Bedrijfsprocessen die deze gegevens doorlopen
• Rollen en autorisaties die gebruikers van de software hebben
• Gebruikersschermen
• Navigatie tussen deze gebruikersschermen

Doelgroep :

Deze cursus is voor iedereen die te maken heeft met het ontwerpen van software. De cursisten kunnen variëren van een toekomstige gebruiker die vertelt wat hij met de software moet kunnen doen, tot een ontwerper die de software ontwerpt en een programmeur die de software uiteindelijk gaat bouwen. Al deze mensen moeten een gemeenschappelijke taal hebben waarin ze met elkaar communiceren. Deze taal leert men in deze cursus.

Voorkennis :

Er is geen voorkennis nodig.

Onderwerpen :

- Requirements d.m.v. UML use cases
   - In dit onderdeel leert de cursist hoe kort en bondig kan worden beschreven WAT de te ontwerpen applicatie moe doen, zonder al tijd te hoeven besteden aan HOE de applicatie dit gaat doen. Dit gebeurt door use cases te tekenen van de te ontwerpen applicatie. Hiermee wordt zichtbaar welke gebruikersrollen de verschillende gebruikers van de applicatie kunnen hebben, en wat deze gebruikers moeten kunnen doen.
- Gegevens d.m.v. een UML klassendiagram
   - In dit onderdeel leert de cursist om de gegevens die met de te ontwerpen software kunnen worden bekeken en/of gewijzigd te beschrijven. Dit doet de cursist door een UML klassendiagram te tekenen. Hiermee wordt op eenvoudige wijze duidelijk welke gegevens een rol spelen in de applicatie. Alleen de functionaliteit speelt hierbij een rol, zonder tijd te hoeven besteden aan de vraag hoe de gegevens technisch in een database kunnen worden opgeslagen.
- Bedrijfsprocessen d.m.v. UML activiteitendiagrammen
   - Sommige gegevens doorlopen een bedrijfsproces. Een polisaanvraag of een belastingaangifte bijvoorbeeld doorloopt achtereenvolgens verschillende processtappen, en heeft na elke processtap een bepaalde status. Hiervan tekent de cursist een UML activiteitendiagram, met zwembanen die aangeven welke gebruikers welke processtappen kunnen uitvoeren. Daarmee wordt in één oogopslag zichtbaar welke processen de gegevens doorlopen, en wat er in deze processen gebeurt.
- Rollen en autorisaties d.m.v. een CRUD matrix
   - Een CRUD matrix geeft aan welke gebruikers welke Create, Read, Update of Delete (= CRUD) acties kunnen uitvoeren op welke gegevens. Samen met de zwembanen in de bedrijfsprocessen geeft dit een volledige beeld welke gebruikersrollen welke autorisaties hebben.
- Schermnavigatie d.m.v. UML toestandsdiagrammen (= state machines)
   - In een schermstroomdiagram geeft de cursist aan welke schermen de applicatie heeft, en hoe gebruikers tussen deze schermen kunnen navigeren.Elk scherm kan hierbij gezien worden als een toestand waarin de gebruikersinterface zich kan bevinden. Daarom wordt een schermstroomdiagram getekend in de vorm van een UML toestandsdiagram.
- Gebruikersschermen
   - Elk scherm dat voorkomt in bovengenoemde schermstroomdiagrammen wordt uitgewerkt in een schermontwerp, met hierin onderdelen zoals tekstvelden, checkboxes, radio buttons, navigatieknoppen, etc. In de cursus ligt hierbij de nadruk op het bieden van de gewenste functionaliteit, consistent met bovengenoemde requirements, gegevens, bedrijfsprocessen, etc.
- Business rules
   - Bovengenoemde diagrammen beschrijven veel bedrijfslogica. Bijvoorbeeld: een bedrijfsproces geeft aan in welke volgorde activiteiten moeten worden uitgevoerd. En een klassendiagram toont hoeveel objecten van de ene klasse aanwezig kunnen of moeten zijn bij een object van een andere klasse. Bedrijfslogica die niet kan worden vastgelegd door middel van bovengenoemde diagrammen, wordt apart beschreven in korte, bondige teksten.
- Koppelingen met andere systemen d.m.v. een UML componentendiagram
   - De meeste applicaties zijn gekoppeld aan andere systemen. Bijvoorbeeld: een webshop kan worden gekoppeld aan een voorraadbeheersysteem, en aan een boekhoudsysteem waarin de betalingen worden vastgelegd. In dit onderdeel leren de cursisten om kort en bondig (in de vorm van een UML componentendiagram) aan te geven met welke systemen er gekoppeld wordt, en wat de functie is van deze koppelingen.

- Van ontwerp naar realisatie d.m.v. scrum
   - Een functioneel ontwerp kan in een scrum proces succesvol worden omgezet in een werkende applicatie. Hoe dit in zijn werk gaat, en hoe scrum gecombineerd wordt met bovenstaande technieken, wordt uitgelegd in dit laatste deel van de cursus. De hierbij horende opdracht voor de cursisten is om een product backlog met prioriteiten te maken, die gebruikt kan worden als basis voor een scrum implementatie van het functioneel ontwerp.