Een frisse blik op erfgoedbeleid

Van hindermacht- naar ontwikkelkrachtbeleid als middel voor gemeentelijke opgaves.

Van hindermacht- naar ontwikkelkrachtbeleid als middel voor gemeentelijke opgaves: van archeologie, monumenten, landschappen en geschiedenis naar identiteit als instrument voor integrale gemeentelijke doelstellingen. 

De Erfgoedwet (2017) is een feit en is een opmaat naar de Omgevingswet (2022). Maar wat betekent dit in de praktijk?

Hoe ga je om met het aspect erfgoed in relatie tot de grotere gemeentelijke opgaves. Hoe kan je betere en objectieve selecties maken van wat bewaard moet worden en hoe kun je meerwaarde geven aan het beleid van je collega’s in andere domeinen en in de huidige wereld waarin betekenis geven belangrijk is.

Wat mag er en wat moet er, maar vooral wat is de eigen beleidsruimte en hoe kun je daarvan profiteren in die waardetoevoeging. Welke gereedschappen heb je nodig?

Programma

• Erfgoed bestel: Wat is er en wat gaat er veranderen? Beleidskader, Wetgeving en (lokale) beleidsruimte (Erfgoedwet en Omgevingswet) Juridische gevolgen en kritische beschouwing.
• Methodiek: Erfgoed als middel voor gemeentelijke opgaves; selectiecriteria en gebruik.
• Beleidsvorming: Hoe borg je de integrale waarde in andere beleidsdomeinen?
• De praktijk: Workshop Hoe ziet dat er dan straks uit? Hoe doe je het? Voorbeelden van erfgoed als middel voor projecten (gemeentelijk en commercieel in het ruimtelijke, economisch en sociale domein. Zelf aan de slag met een eigen ingebrachte casus in de vorm van een gebied.

Welke onderwerpen komen aan de orde?

• Proces van monumentenzorg;
• Wettelijk en beleidskader;
• Beleidsruimte en keuzes maken;
• Instrumentarium voor adequate erfgoedzorg;
• Identiteit in ruimte: een methode voor kosten besparen door waarde toevoegen;
• Gebruik van erfgoed en archeologie als inspiratiebron voor een duurzamer plan en de uitwerking ervan in aanpalende beleidsvelden als educatie, recreatie en toerisme;
• Gevolgen voor het projectmanagement (risico- en kansenbeheersing) in bouwprojecten.

Verdeling per dagdeel:

• Inleiding doelstelling training
• Algemene introductie erfgoed, trends, wettelijke en beleidsmatige ontwikkelingen en perspectieven
• Wettelijk en beleidskader voor de erfgoedzorg en archeologie. Wettelijk en beleidskader erfgoed en archeologie als onderdeel van de ruimtelijke ordening: erfgoed, Wro en Omgevingswet. Nadruk op de gemeentelijke beleidsruimte
• Wettelijke en beleidsmatig instrumentarium en sturingsmogelijkheden in de ruimtelijke ontwikkeling. Inventarisatie, selectie en maatregelen in relatie tot het erfgoedbeleid, erfgoedverordening en de inpassing in het ruimtelijk, economisch en sociaal-cultureel beleid. 
  • Visie, kaarten en plannen 
  • Beleidsplannen en verordening
  • Kaders en normen en keuzes
  • Kapitaliseren: gebruik, benutting en beleving van erfgoed

Praktijk voorbeeld 1 - Inbreng cursisten
Praktijk voorbeeld 2 - Inbreng cursisten

De cursisten kunnen deze casuïstiek tot 10 werkdagen voorafgaand aan de cursus mailen. Deze casuïstiek krijgt dan een plek tijdens de cursusdag. 

Om 10.45 uur en 14.45 uur is er een pauze van 15 minuten. De lunch vindt plaats van 12.30 uur - 13.30 uur.

Leerdoelen

De cursus helpt de deelnemer om beter te kunnen anticiperen op zowel de hindermacht als de ontwikkelkracht.

Aan het einde van de training heeft de cursist inzicht in:

• De wettelijke kaders rond erfgoed, het doel van de huidige en toekomstige wetgeving en het proces van de erfgoedzorg in Nederland in relatie tot de Wro en Omgevingswet; 
• De gemeentelijke beleidsruimte voor een eigen erfgoedvisie;
• Het maken van selecties uit de grote hoeveelheid erfgoed;
• De waarde van erfgoed en identiteit als middel om opgaves in andere beleidsvelden te realiseren;
• De gereedschapskist om erfgoed te implementeren als beleidsonderdeel binnen de gemeente en in andere gemeentelijke opgaves;
• Hoe erfgoed om te zetten in identiteit als basis voor een ontwikkelvisie aan de hand van praktijkvoorbeelden;
• Hoe op efficiënte en vooral effectieve wijze keuzes te maken voor erfgoed en archeologie. Er wordt niet alleen gesproken over verplichtingen en het bijbehorende instrumentarium, maar juist over bruikbare elementen van erfgoed in verschillende aandachtsvelden als ruimte, economie, leisure en educatie;
• Hoe de kernwaarden van de geschiedenis van een gebied kunnen worden geformuleerd en vooraf breed gedragen ambities in samenspraak met alle stakeholders kunnen worden bepaald in het ruimtelijke proces;
• Hoe de gebruiksmogelijkheden van erfgoed vooraf te definiëren zijn en daarmee waarde toevoegen aan gemeentelijke opgaves.

Docent

Dhr. B. Goudswaard
Drs. Boudewijn Goudswaard CEO en senior adviseur erfgoed The Missing Link. Archeoloog, historicus en beleidsmaker. The Missing Link werkt in diverse gemeenten en heeft daardoor vele cases. Boudewijn Goudswaard heeft brede ervaring in het verzorgen van opleidingen op het gebied van archeologie en RO.